Scandinavië reis,

Maandag, 20 juli Na de reisdag van gisteren waren we 's avonds erg moe en om half elf was het welterusten. We staan niet vroeg op maar ook niet laat want het is al lang licht, donker wordt het bijna niet. We draaien nog een flinke was en als die klaar is en hangt nemen we een vroege lunch omdat we vanmiddag naar de gletsjer willen, de Buarbeer, een gletsjerarm van de Folgefonna, de derde gletsjer van Noorwegen. Na een ritje met de auto parkeren we op de daarvoor bestemde parkeerplaats, er is er nog precies één over, door het mooie weer is het erg druk. De wandeling begint mooi maar we weten dat hij onder de categorie zwaar valt, we zien wel. We lopen op met de rivier die met een donderend geraas naar beneden komt, oorver-dovend. Dan komen de modderige paadjes, dan de keiën op het pad, dan een keer zoeken waar we het beste langs kunnen, het gaat langzaam maar zeker goed vooruit. We zijn een uur onderweg, tijd voor een pauze en water drinken. Na weer een half uur hebben we al heel wat hindernissen gehad, over smalle brugjes (niet meer dan één plank soms), door ondiepe beddingen waar het water doorheen schiet, over omgevallen bomen. Maar van langzaam glooiend wordt het steeds wat stijler en dus ook moeilijker. Dan komen de touwen, nu hadden we al argwaan moeten krijgen, de touwen helpen je over gladde rotsen te komen, daarna komen de touwen die je helpen over de gladde stijle rotsen te komen, daarna komen de touwen waarbij je jezelf omhoog moet trekken omdat er helemaal geen grip meer is. Na een uur en drie kwartier geeft Emmie het op, ik probeer nog verder te gaan maar amper vijf mimuten verder wordt de hoogte die met touw overbrugd moet worden zo groot dat ook ik 'achter de pûst' raak. Ik vraag een jongeman hoe ver het nog is naar de gletsjer, nou nog vijftien à twintig minuten. Ik denk dat zijn jongemannen minuten, oudemannen minuten zijn zeker 30% meer waard, en dan ook nog terug en al die tijd zit Emmie daar op een steen te wachten. Nee er is een moment van wijsheid, verstandig zijn, terug keren. Bij Emmie weer aangekomen is het eerst weer pauze, water en een 'snickers' (ooit van P&C geleerd, het 'snickers-moment'). We gaan terug, maar de afdalingen zijn voor Emmie nog weer een heel stuk moeilijker dan het stijgen en we doen er zeker twee keer zo lang over, bij de touwen duur het wel vier keer zo lang. Dan geheel onverwacht schiet Emmie bij een stap door en duikt letterlijk zo de stenen af op de rots eronder. Ik vang haar hoofd op maar haar knie stuitert op de rots. Het lopen lukt nog wel maar is pijnlijk, na meer dan twee uur zijn we weer bij de auto en gaan we 'uithuilen' in het stadje met een jus d'orange. Weer in de car heb ik nog een bandage voor een elleboog, toch maar proberen, als het niet goed uitpakt kan ie er snel weer af. De knie wordt nog wel dikker maar de pijn neemt langzaam af. Wat een ellende. De voorspelling voor het weer voor morgen is slecht, u weet wel, .... inderdaad eerst voorzichtig en dan .... inderdaad. Dus breek ik de voortent weer af zodat we die morgen niet nat hoeven in te pakken.
***Dan nog even over die sportman, schaatser of wielrenner die zijn beste prestatie ooit levert maar net geen winnaar is, moet hij teleurgesteld zijn of juist blij met het behaalde resultaat. Geldt dat niet voor alle dingen in het leven, wees niet treurig om wat je niet bereikt hebt maar juist verheugd over wat je wel bereikt hebt.

Dinsdag, 21 juli Niet in de Tomtom en niet op de kaart een tunnel die op 7 september 2012 geopend is: de Jondals-tunnel, samen met de Folgefonns-tunnel, nu de kortste weg vanaf Odda naar Bergen. Ik zie op de kaart die ik bij de receptie krijg dat je vanaf Jondal over de 550 langs Utne en Aga rondom het schiereiland kunt gaan, langs de Hardangerfjord en de Sørfjord, een zijtak van de Hardangerfjord. Tevens geeft het mij de gelegenheid te kijken of de route wel echt geschikt is voor een auto met caravan. Het weer is slecht als we wegrijden, het heeft de hele dag al geregend en we sompen over de camping. Als we de Folgefonntstunnel hebben gehad denken we ook wel even naar Rosenberg te kunnen rijden maar dat valt erg tegen, het is verder dan gedacht en dus gaan we de route doen zoals gepland. Maar de weg naar de Jondals-tunnel (die 115 miljoen gekost heeft) is smal, van goede kwaliteit maar smal, soms zo smal dat je echt op elkaar moet wachten als er een tegenligger is. Toch valt het rijden door deze 2 twee tunnels van elk 10 km lang niet tegen. Als we in Jondal aankomen is het eigenlijk droog en we gaan voor een kopje thee (saai hè). We doen wat boodschappen en vervolgen de route die als National Toeristische Route is aangemerkt omdat ie zo mooi is. Nou het is inderdaad een fraaie route, de vergezichten over de Hardangerfjord, dan weer de verdwaald staande huisjes, dan weer een stukje door het bos maar overal is de weg smal, soms zo smal dat er echt maar één auto op past. Het weer knapt op er is zelfs een 'flard' zon (of zeg je dat niet bij zon). We stijgen en dalen voortdurend, haarspeld bochten vollop. Dan Utne, daar is de veerboot die je naar de overkant van de Hardangerfjord brengt maar daar gaan we niet heen, we blijven op de 550 naar Odda. Nu voert het langs de Sørfjord (wat zuidelijke fjord betekent), ook hier weer fraaie vergezichten maar een veel betere weg, waarschijnlijk omdat deze weg de verbindingsweg naar Bergen was/is waar ook vrachtverkeer over moet. Als we Odda naderen blijkt dat het hier niet droog geweest is, het regent nog steeds. Was het op de vorige camping vol vol, hier is het ook vol vol. Odda probeert zich een beetje te profileren als het centrum van de actieve vakantie en vooral het berg toerisme, bergwandelingen en huttenwandelingen. Vooral de Trolltunga is hier erg in trek maar er is ook nog 'onze' gletsjer, de Buer, een uitloper van de Folgefonna. De Trolltunga (zie google) is (net als de Preikestolen) een enorm grote overhangende steen waar je naartoe lopen kunt (om op de foto te komen). Dit jaar echter door de langdurige kou en het slechte weer is het pad ernaartoe zelfs niet eens sneeuwvrij en dus grote kans op onderkoeling, verdwalen, lopen over overhangend sneeuw enz., is de 'wandeltijd' normaal 8 à 10 uur, nu mag gerekend worden op 10 à 12 uur. Gisteren is er al iemand gered die in korte broek met foute schoenen aan de wandeling begonnen was, door zijn traagheid achtergelaten door zijn 'vrienden' (met zulke vrienden heb je geen vijanden nodig) en er was geen bereik van het mobieltje. Het zijn deze jongelui die de camping als een ware zwerm bijen bevolken, hun tentje er opzetten, het kook-hok bevolken en de toiletten vullen. Evenals gisteren en eergisteren (andere groep) tel ik ruim 40 tentjes, ze komen met bussen, auto's en busjes en een dag later zijn ze weer verdwenen, op weg naar de volgende uitdaging, maar dat is niet wassen of afwassen.

Woensdag, 22 juli Vandaag gaan we naar Bergen, wilden we eerst nog via Utne, oversteken met de veerboot en dan op de 7, nu gaan we via 'onze' tunnels, 110 km in plaats van 156 km, 2u25 ipv 3u20. We steken over met de veerboot in Jondal waar we wederom tijd genoeg hebben voor een kop koffie, met koek deze keer. Daarna verloopt de reis goed, wel een paar bergen op en af, wel een paar haarspelbochten en als verrassing de Steindalsfossen (fossen is waterval) klik hier voor 't filmpje (2,4MB) waar we even stoppen en gaan kijken. Je kunt onder de waterval door lopen omdat het een overhangende rots is, van gevaar is geen sprake, de rots zit letterlijk met bouten vast. Na een korte lunchpauze (20 km voor de camping) is het half twee als we de camping bereiken. Eerst weer het elektra ombouwen, heb gister een nieuw contrastekker gekocht...dus. We nemen verder een rustmiddag.

Donderdag, 23 juli Het heeft - in tegenstelling tot de verwachting - de hele nacht geregend en - volgens de verwachting - moet het nu droog zijn... maar dat is het niet. Toch gaan we 's middags op pad, niet naar Bergen - nog niet - maar naar een piepklein kerkje, Fana Kirke genaamd. Onderweg wordt het weer alsmaar beter zelfs de zon gaat schijnen. Als we bij het kerkje zijn is er blijkbaar net iets afgelopen want de mevrouw de koster doet net de deur dicht. Een vriendelijk mevrouw klopt voor ons op de deur en ja hoor de deur gaat weer open, Gods huis hoort altijd open te zijn. De werkelijk heel aardige mevrouw de koster begint onmiddelijk te vertellen over de kerk, het ontstaan, de afbeeldingen in de ramen en de veranderingen door de eeuwen heen. Het kerkje is uit 1153 en gebouwd nadat een paar vissers een zilveren kruisje uit het water hadden opgevist - nog geen wonder - maar het kruisje bracht genezing aan zieken en heeling aan lammen en kreupelen en dus een kerkje. Opmerkelijk is ook dat het van steen is gebouwd in een tijd dat in Noorwegen alleen maar in hout gebouwd werd. De mevrouw loopt naar het altaar en begint te schuiven met een groot blad dat er op ligt, kandelaars worden opzij gezet en dan tilt ze een klein steentje op en daaronder ligt het zilveren kruisje, we voelen ons bijzonder vereerd. We gaan verder nu naar iets meer recent, het zomerhuis van Ole Bull - nooit van gehoord zegt u, kijk op google. Ole Bull was een bijzonder eigenzinnig mens maar vooral een geweldig violist die leefde van 1810 tot 1880, hij had in die tijd de status van een Michael Jackson of de Beatles. Maar hij was ook arrogant, toen hij in Parijs solliciteerde en moest voorspelen - niemand had daar ooit van hem gehoord - zei hij snobbig: hoe wilt u dat ik het speel van voor naar achter of andersom, hij heeft nooit weer werk gekregen in Parijs. Zijn grote doorbraak kwam in Bologna Italie maar het grote geld verdiende hij in Amerika. Hij was daar natuurlijk ook onbekend, maar slim als hij was lanceerde hij een zeep, parfum en aftershave merk met zijn naam en profiel voordat hij kwam spelen. Het huis is vooral grappig, mooi, dat kan ik niet zeggen, het bevat een ratjetoe aan stijlen die eigenlijk niet echt combineren, Egyptisch, Moors, Chinees, Tsjechies, Oostenrijks, Duits, Engels, Russisch, India's, (nee geen Frans) en Noors.
***Dan nog even over de Noren, wat zijn het toch geduldige, vriendelijk, behulpzame, goed Engels sprekende mensen .... maar zodra ze in hun auto zitten lijken het net Nederlanders, ik ben vandaag drie keer bijna total-loss gereden, dan komen ze uit een tunnel of de hoek om in een haarspeldbocht en dan denken ze: ik rijd hier dus van die kant kan er niemand komen.

Vrijdag, 24 juli We kopen de 'Bergen Card' een kaart om twee dagen naar en in Bergen te kunnen reizen en gratis - of met korting - toegang tot musea en attracties. We zitten in de bus van half tien en komen dus ruim voor elf uur aan - herkenning, nergens koffie te krijgen, alleen in het winkelcentrum. Daarna op pad, maar ofschoon het daarnet nog droog was, begint het weer in alle hevigheid te regenen, geen druppels maar dikke druppels, in een paar tellen ben je nat. We schieten het Hanzemuseum binnen, neen meneer, wij doen niet mee aan de 'Bergen Card', dus schuilen bij de Noorse truienwinkel. We zien Petra en Marcel al in zo'n trui lopen maar helaas, we schrikken van de prijs.... We gaan nu niet naar de wijk Bryggen want dat is eigenlijk een soort openlucht-museum en met dit weer niet een pretje, we draaien ons om en al snel staan we voor de Korskerk (Kruiskerk) die uit begin 1100 is. De kerk is vol met een groep Nederlanders die zich zo luidruchtig gedragen dat wij plaatsvervangende schaamte hebben, voorzichtig houden we onze mond, hier horen we niet bij, het lijkt wel een groep tieners (gemiddelde leeftijd 65 jaar). Als weer naar buiten willen regent het weer en wederom met bakken. Na elke bui wordt het wel weer droog en dus naar de Domkerk, ook uit 12 de eeuw, deze voormalige parochiekerk is meerdere malen uitgebouwd en daardoor ernstig misvorm vind ik. Dan is het lunchtijd, maar net als we weer buiten staan begint het weer te regenen en niet eerst een paar spetters, nee gelijk vollop. We schieten een winkelcentrum binnen waar op de bovenste etage een restaurant is - of we buiten willen zitten vraag de vriendelijke mevrouw, nou nee, doe maar niet. We bestellen een burger en een sandwich, eenvoudig denk je dan, nou hier niet, we slaan het avondeten vanavond over, wat een eten. 's Middags naar het Kultuurhistorisch museum - we komen toevallig ook nog Ole Bull tegen - want we zijn wel geinteresseerd in het vroegere leven in Noorwegen, nou het is leuk maar wijzer zijn we niet geworden. We nemen de 'lightrail' weer terug naar Nesttun en dan nog een stukje met de bus al met al drie kwartier. We zijn moe het was een lange dag, veel gelopen en veel regen gezien en grotendeels ontweken.

Zaterdag, 25 juli Onze tweede dag in Bergen is geheel anders dan de eerst en dat is vooral te danken aan het weer, als we opstaan is de lucht blauw en schijnt de zon. De rit erheen verloopt gelijk aan die van gisteren wat de route betreft maar de bus is vol vol, bij onze camping stappen zo'n 24 man in en de bus zit al vol (van eerdere campings op de route) en dus moeten zo'n twintig mensen staan, hoe het ons gelukt is weten we ook niet maar alleen wij hebben een zit plaatsje- ook nodig vanwege Emmie's knie die nog steeds dik is. In de stad naar 'onze koffie-bar' in het winkelcentrum maar er staat nu een 'bitch', jammer. We kopen aanzichtkaarten voor de kleinkinderen, schrijven ze en doen ze direct op de post. Dan spoeden we ons naar de Floyenban net als heel veel andere toeristen. Het is een kabelbaan met twee cabines, één gaat omhoog terwijl de ander naar beneden gaat omdat ze elk aan een einde van een kabel hangen die boven over een groot wiel draait. Ofschoon het druk is staan we binnen 10 minuten boven en hebben een bijzonder fraai uitzicht over Bergen. De tijd heeft toch zijn kans gehad en we hebben trek, het wordt jus d'orange met een lekker broodje erbij. Na enige tijd weer dezelfde weg terug - ofschoon er ook een voetpad is maar dat kan Emmie's knie niet aan. We zetten voet richting de Bryggen, feitelijk de plaats waar Bergen rond 1100 ontstaan is, toen een stadje met smalle huizen en smalle steegjes, nu is het een rij oude pakhuizen voornamelijk in gebruik voor horeca en winkels. We bezoeken Hakonshallen, een oude vesting van 1261 die de toen malige koning Hakon liet bouwen en het in 1560 daarbij gebouwde kasteel (foto) de Rosenkrantz toren. Op 20 april 1944 is het op de muren na volledig verwoest door een ontploffend Duits munitieschip, boze opzet is nooit bewezen maar wordt wel vermoed. We bezoeken nog het Bryggenmuseum, dat erg beperkt is, nemen een biertje aan de haven waar het toch stevig waait. We hebben uitzicht op een fraai gebouw uit de tijd dat Bergen een Hanzeverbond had met Hamburg en Lübeck. We gaan naar de lightrail maar hebben nog tijd voor een kunstmuseum met schilderijen van Munch, Dahl, Tidemand en Backer. Het zijn bijzondere schilderijen maar helaas bekoren die van Munch ons het minst. Toch kan ik zijn wens om de psyche van de mens in een schilderij te vatten wel delen maar of dat ook gelukt is? Bij een foto zie je ook een plaatje maar wat die mens op de foto voelt of doormaakt dat laat zich niet vatten in een foto bij een schiderij heb je meer kans; De Schreeuw van Munch is een goed voorbeeld maar ook een van de zeer weinige (overigens is De Schreeuw niet in het museum). We gaan terug met treintje en bus, moe van de lange dag.

Zondag, 26 juli Het reizen op zondag is ons de vorige keren goed bevallen, vooral als je wat vroeg op pad gaat, dan ligt heel Noorwegen nog op één oor. Het is net half negen als we rijden, we gaan de 'Kommune Bergen' zoals dat hier heet, verlaten, een klein stukje over de 580 en dan de E16, die ons snel via Voss naar Flåm brengt. Het is nog wel even moeilijk om onderweg aan een kopje koffie te komen maar een klein hotel onderweg biedt uitkomst, de hotelbaas heeft net alle gasten de deur uit en heeft nog wat koffie staan, en het is goede en lekkere koffie. De reis gaat vlot, maar op deze route toch iets meer verkeer dan vorige week maar ja het is dan ook de E16. Het is net over twaalf uur als de car staat. De Flåm camping is een terrassen camping en erg goed onderhouden, evenals in Porsgrunn worden we naar onze plaats gebracht met aanwijzingen hoe de car moet staan. We hebben op de rand van een terras een heel mooi plekje. De mevrouw van de receptie heeft ons veel folders gegeven over wat er hier te doen is. Het belangrijkste hier schijnt de Flåmbana te zijn, een 'doodgewone' trein die reizigers naar Myrdal brengt, 20 km verderop en 867 meter hoger, onderweg een paar watervallen, twintig tunnels en wat vergezichten maar er komen dagelijks tientallen bussen en wekelijks een tiental cruiseschepen. De mevrouw adviseert ons vandaag met het treintje te gaan omdat de rest van de week er elke dag één of twee cruiseschepen komen en dan heb je wachtrijen. Dus om één uur staan wij in de korte rij voor de trein van half twee. Als je niet in het treintje bent geweest ben niet niet in Flåm geweest. We zijn niet de enige passagiers, eigenlijk zitten alle zes wagons vol. Inderdaad zijn er tijdens de reis veel watervallen te zien, wordt er goed uitgelegd over het ontstaan van dit traject (18 tunnels met de hand uitgehakt, 1 meter per maand), er wordt zelfs gestopt bij de grootste waterval waar volgens de overlevering nimfen mensen mee lokken de bergen in en inderdaad plotseling mooie muziek en in de verte in fel rode jurk gehulde nimfen, geweldig. Eigenlijk is het hele gebeuren een hele grote PR stunt, het dorpje Flåm is eigenlijk nog geen gehucht te noemen er is zelfs geen restaurant of kerk, dat ze het zover gekregen hebben dat op dit traject waar nooit iemand gebruik van zou maken (in een gehucht waar niemand woont hoeft ook niemand met de trein) zoveel toeristen op afkomen en grif 45 euro pp neertellen. Het traject kan ook onderdeel zijn van een groter rondje, waar bij je ook een tochtje door een fjord maakt, een deel met een bus en een deel met de 'normale trein': Flåm, Gudvangen, Voss, Myrdal, Flåm. Geweldig, respect voor de man/vrouw die dit bedacht heeft, het past in het rijtje van Chr. Bjelland met zijn Sardines en Ole Bull met zijn parfum en zeep. Ik heb toch een verkeerd vak gekozen. Kinderen wees wijs, alles valt of staat met PR want laten we wel wezen, ook sardines, die wil toch ook niemand, veel te klein visje.

Naar de volgende week.

Terug naar Scandinavië reis